Αρχαία Κασσώπη

ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΣΣΩΠΗ

ΓΕΝΙΚΑ

Η νοτιότερη ακτή της Ηπείρου έως τον Αμβρακικό κόλπο που αντιστοιχεί στο νομό Πρεβέζης. Κάτοικοί της ήταν οι Κασσωπαίοι και κύριες πόλεις της η Κασσωπία, η Ελάτρεια(ή Ελάτεια), η Πανδωσία κ.λ.π. Βρίσκεται κοντά στο Ζάλογγο (1 χλμ) και 25 χλμ από την  Πρέβεζα., κοντά στο χωριό Αρχάγγελος. Προσωπικά δεν ήξερα ότι υπήρχε μια πόλη με τέτοιο όνομα. Νόμιζα πως ήταν μόνο το όνομα ενός αστερισμού. Είχα κάνει μεγάλο λάθος. Έτσι ένοιωσα την επιτακτική ανάγκη να γράψω για την Αρχαία Κασσώπη, πιστεύοντας πως και κάποιος άλλος μπορεί να μην γνωρίζει αυτή τη πόλη -κράτος. Ενώ είναι σχεδόν κοντά με την Αρχαία Νικόπολη.

Φτάνοντας στη Κασσώπη θα δείτε πινακίδα –υπήρχε τουλάχιστον όταν είχα πάει το 1993- όπου εκεί ξεκινά των λίγων μέτρων μονοπάτι που μας φέρνει μπροστά στα κτίσματα της Αρχαίας Κασσώπης. Ο αρχιτέκτονας Ιππόδαμος από τη Μίλητο έχει ¨χαράξει¨ με τον ίδιο τρόπο παρόμοιες πόλεις όπως τη Πρίνα στη Μ. Ασία, όπου έχει χωρίσει τον όλο χώρο σε τετράγωνα κτίσματα έτσι τοποθετημένα ώστε να ανταποκρίνονται και στην ουράνια θέση του αστερισμού Κασσώπης- Κηφέα- Ανδρομέδας.

Από το χωριό Αρχάγγελος μπορείτε να δείτε αυτούς τους αστέρες μια βραδιά που έχει καθαρό ουρανό.

Η Κασσώπη κτίστηκε το έτος 360 π.Χ. όπου και άκμασε, ιδιαίτερα από το 232 π.Χ. έως το 168 π.Χ. Το 168 π.Χ. καταστράφηκε από τους Ρωμαίους. Μετά την άνοδο της Νικόπολης, η Κασσώπη  χάθηκε. Υπάρχει μια πιθανότητα οι κάτοικοί της να μετοίκισαν στη Νικόπολη.

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Η Κασσώπη ήταν σύζυγος του βασιλιά της Αιθιοπίας, Κηφέα και είχε κόρη της την Ανδρομέδα. Η ιστορική αναδρομή στη μυθολογία είναι γραμμένη με μια μεγάλη ευαισθησία. Η καταγραφή της στο χώρο του ουρανού είναι εύκολο να αποκαλυφθεί για όποιον θέλει να τη δει στον ουρανό στον ουρανό. Βρίσκεται μεταξύ των αστερισμών Κριού και Ταύρου.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Μπαίνοντας στο χώρο (στην ευθεία καθώς μπαίνουμε), υπάρχει συνεχής διάδρομος ως το τέλος της πόλης, που χωρίζει τη πόλη στο πάνω και κάτω μέρος. Κάθε μέρος χωρίζεται σε διαφορετικά κτίσματα. Αμέσως δεξιά, υπάρχει ένα φυλάκιο που έχει μια πινακίδα που δίνει πληροφορίες στον επισκέπτη το πώς θα κινηθεί στο χώρο.

Η Κασσώπη είναι προστατευμένη από τοίχο τριών χιλιομέτρων κυκλικά. Ένα μεγάλο μέρος του υπάρχει ακόμα και σήμερα με ύψος 1μ. και πάχος 2μ. με διπλό τείχος. Η είσοδός της σήμερα γίνεται από την ανατολική πλευρά. Στα αριστερά μας βρίσκεται το Ωδείο, μικρό αμφιθέατρο όπου έχοντας τη πανέμορφη θέα συνδύαζε τη γαλήνη της μουσικής. Μπροστά και αριστερά βρίσκεται η Αγορά. Η μεγάλη είσοδος ήταν χτισμένη με δωρικές κολόνες και εσωτερικά τετράγωνες. Πίσω από εκεί ήταν το πρυτανείο, όπου συνεστίαζαν οι γέροντες  και οι ιερείς. Στον ίδιο χώρο της Αγοράς ήταν ο Ιερός Βράχος όπου γίνονταν ομιλίες και όλος αυτός ο χώρος έχει θέα το Ιόνιο Πέλαγος.

Συνεχίζοντας στην Αγορά και δεξιά από αυτή ήταν το Καταγωγείο (=ξενώνας) με 17 δωμάτια, που το κάθε ένα είχε και το δικό του τζάκι. Είχε και μία ειδική σκάλα όπου κάποιος μπορούσε να πάει στο δεύτερο όροφο. Η εσωτερική αυλή του δωματίου ήταν στρογγυλή με δωρικές κολόνες. Στο πλάι από το Καταγωγείο υπάρχει πλακόστρωτος δρόμος προς το βουνό. Πίσω από το Καταγωγείο υπήρχαν καταστήματα. Πλάγια των καταστημάτων υπάρχει ένα δωμάτιο με αυλή με κολόνες (περιστύλια αυλή).

Ακολουθώντας το πίσω διάδρομο του Καταγωγείου, από τη κεντρική είσοδο δεξιά, βρίσκομε το σιδηρουργείο. Σε όλο το χώρο των δωματίων και των καταστημάτων βλέπει κανείς κομμάτια κεραμικά και μάρμαρα, ενώ σε ορισμένες πόρτες υπάρχει η βάση που γύριζε ή στήριζε τη πόρτα.

Στο τέλος του κεντρικού διαδρόμου, δεξιά προς τη πλαγιά, υπάρχει το αρχαίο θέατρο, χωρητικότητας έξι χιλιάδων ατόμων, που χτίστηκε τον 3^ο αι. π.Χ. Το σχήμα του είναι σχεδόν ίδιο με της Δωδώνης. Πάνω από το θέατρο υπήρξε η Ακρόπολη.

Στο τέλος του διαδρόμου, σχεδόν παράλληλα με το τοίχο είναι ο υπόγειος χώρος των Ηρώων.

Βγαίνοντας από τη πόλη της Κασσώπης πάνω στο δρόμο προς το Ζάλογγο, είναι ο ναός της Αφροδίτης. Η θεά Αφροδίτη είναι η προστάτιδα της Κασσώπης.

Δεξιά και κάτω από το δρόμο υπάρχει μια βάση για άγαλμα, πιθανόν για το θεό της Νικόπολης.

Η Κασσώπη εγκαταλείφτηκε από του κατοίκους της τον 1^ο αι. π.Χ. και δεν κατοικήθηκε πια. Η πόλη είχε κτιστεί πιθανότατα στο πρώτο μισό του 4^ου π.Χ. αι. από τον Μιλήσιο πολεοδόμο της εποχής αυτής που έζησε τον 5^ο αι π.Χ., με το όνομα Ιππόδαμος. Οι κάτοικοι της Κασσώπης κατοικούσαν στη περιοχή μεταξύ του Αμβρακικού κόλπου, Ιονίου πελάγους, Αχέροντα ποταμού και Λούρου ποταμού.

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΤΕΙΧΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η Κασσώπη είναι κτισμένη στις νότιες πλευρές του Ζαλόγγου, σε οροπέδιο ύψους 550μ.-650μ. Από τη βόρεια και δυτική πλευρά περικλείεται με μια βραχώδη και απόκρυμνη ράχη που καταλήγει σε δυο κορυφές, τον Ανεμόμυλο (βορειοανατολικά) και το Κιτέπ (βορειοδυτικά), υψόμετρο 682μ.και 748μ. αντίστοιχα.

Ο ΧΩΡΟΣ

Είχε πολυγωνικό περίβολο η πόλη. Το πάχος του όπως διασώζεται στη δυτική και νοτιοδυτική πλευρά, είναι 3.20μ.-3.50μ.

Η ΑΓΟΡΑ

Στα νότια της κεντρικής οδού ήταν η Αγορά. Έχει σχήμα ορθογώνιο διαστάσεων 100μ.Χ 70μ.

ΒΟΡΕΙΑ ΣΤΟΑ

Η Στοά και το Καταγώγειο κατασκευάστηκε συγχρόνως στη περίοδο του Ηπειρωτικού Κοινού. Κατά τη κατασκευή τους ανυψώθηκε το κατάστρωμα της οδού με επιχώσεις. Κατά την ανασκαφή βρέθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη του θριγκού, επιστύλια από τοπικό ασβεστόλιθο μήκους 2.15μ- 2.30μ., λίγα κομμάτια μετόπης και πολλά γείσα πώρινα. Στο εσωτερικό η στοά έφερε ιωνική κιονοστοιχία με 13 κίονες ιωνικού ρυθμού, που πατούσαν σε χωριστές ορθογώνιες βάσεις με μεταξόνιο. Κάτω από το δάπεδο της Στοάς αποκαλύφτηκαν θεμέλια αρχαιότερου οικοδομήματος, πιθανότατα του 4^ου ή αρχές του 3^ου αι. π.Χ.

ΠΡΥΤΑΝΕΙΟ και ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΟΑ

Στη δυτική πλευρά της Αγοράς υπάρχει μεγάλο οικοδόμημα διαστάσεων 27.30μ Χ 14.30μ. Αποτελείται από μια αυλή περίστυλη 12.20μ. Χ 8.40μ. Γύρω από αυτή είναι διαταγμένοι έξι χώροι. Δεν έχει γίνει ολοκληρωμένη η ανασκαφή. Από τους χώρους του οικοδομήματος, ένας χώρος 8.70μ. Χ 4.40μ., περικλείει ημικυκλική εξέδρα διαστάσεων 6.25μ Χ 3.40μ., την οποία περιτρέχει λίθινο πεζούλι ύψους 0.25μ. και πλάτους 0.40μ. Η πρόσοψη έφερε τρία ανοίγματα με πεσσούς που επέτρεπαν τη θέα προς την Αγορά και τους βωμούς.

ΚΑΤΑΓΩΓΕΙΟ

Ο δημόσιος αυτός ξενώνας διαστάσεων 30μ. Χ  32.50μ. έχει μια λίθινη κρηπίδα πολυγωνική, εκτός από τη νοτιοανατολική γωνία που είναι σε ισοδομική επίστεψη που εξέχει λίγο σαν γείσο. Χρειάστηκαν επιχώσεις αλλά και να ισοπεδωθεί η νότια πλευρά ως τη κύρια αρτηρία που βρισκόταν 1.50μ περίπου χαμηλότερα για τη κατασκευή του.

ΤΟ ΣΠΙΤΙ

Στο πλάτος κάθε οικοδομικής νησίδας (πλάτους 30μ.) είναι χτισμένα δύο σπίτια διαστάσεων 14.50μ. Χ 16μ. Έχουν νότιο προσανατολισμό και χωρίζονται κατά μήκος με ένα αποχετευτικό διάδρομο πλάτους ενός μέτρου, τη περίσταση, για την αποχέτυση των νερών των πηγών και των λουτρών των σπιτιών.

Η ΠΟΛΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 4^ο ΑΙ.

Στο κέντρο της Κασσωπαίας περιοχής, ήταν η καρδιά της πολιτικής ζωής των Κασσωπαίων, όπου λάμβαναν τις αποφάσεις τους οι πολίτες για τη πόλη - κράτος τους. Οι αστικοί οικισμοί, η Πανδοσία, η Ελάτρεια, η Βατία, το Βουχέτιον, απείχαν από τη πρωτεύουσα από μία έως έξι ώρες πορείας. Αυτές ήταν αποικίες των Ηλείων που τις ίδρυσαν περίπου το 700 π.Χ. Οι πολίτες μπορούσαν κάλλιστα να πάνε για να πάρουν τις αποφάσεις τους για τη πόλη – κράτος τους και να επιστρέψουν στα σπίτια τους την ίδια μέρα ή στη χειρότερη να διανυκτερεύσουν και να επιστρέψουν την επομένη.

Η περιτειχισμένη πόλη δεν είχε πηγαία νερά. Γύρω από τη πόλη, ειδικά στις νότιες πλαγιές, υπήρχαν πηγές όπου έπαιρναν νερό οι κάτοικοι (πάντα σε περιόδους ειρήνης αυτά). Πιθανόν να διέθετε  δεξαμενές όταν η πόλη πολιορκούνταν. Δεν έχουν βρεθεί όμως τέτοιες δεξαμενές αλλά πιστεύουμε πως είχαν γιατί βρέθηκαν στις δυο ακροπόλεις.

Όλοι οι πολίτες είχαν ίσα δικαιώματα απέναντι στη πολιτεία. Δικαιούνταν όλοι οι πολίτες από τη πόλη ένα οικόπεδο του αυτού εμβαδού (περίπου 230μ²) με ίσους όρους δόμησης.

ΠΗΓΕΣ:  1. PETER KYMENHOVEN- ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΑΡΑΜΗΝΑΣ

                 Εκδόσεις Ηλίανθος

                2. Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ

                3.Διαδίκτυο